Saoráil Faisnéise

Saoráil Faisnéise (SF)

Cad é an tAcht um Shaoráil Faisnéise 2014?

Foráiltear leis an Acht um Shaoráil Faisnéise 2014 go bhfuil na cearta dlíthiúla seo a leanas ag gach duine:

  • An ceart rochtain a fháil ar thaifid oifigiúla atá i seilbh Ranna Rialtais agus gach comhlacht poiblí a chloíonn le forálacha Alt 6 den Acht;
  • An ceart go gceartófar nó go nuashonrófar faisnéis phearsanta a bhaineann leo i gcás ina bhfuil an fhaisnéis sin neamhiomlán, mícheart nó míthreorach; agus
  • An ceart go dtabharfar cúiseanna le cinntí a dhéanann comhlachtaí poiblí a théann i gcion orthu.

Leis na cearta sin, féadfaidh daoine rochtain a lorg ar fhaisnéis phearsanta a choinnítear fúthu féin, is cuma cén uair a cruthaíodh an fhaisnéis, agus ar thaifid eile a cruthaíodh i ndiaidh an 21 Aibreán 1998.

Faisnéis a bhíonn ar Fáil go Rialta

Tá an tAcht um Shaoráil Faisnéise deartha chun rochtain ar fhaisnéis atá i seilbh comhlachtaí poiblí nach mbíonn ar fáil de ghnáth a éascú. Cuireann ÚNI réimse leathan faisnéise ar fáil go rialta don phobal maidir lena fheidhmeanna, lena ghníomhaíochtaí agus lena scéimeanna. Áirítear an méid seo a leanas orthu sin:

Is féidir leat an fhaisnéis a theastaíonn uait a fháil freisin ar www.nationaltransport.ie nó ar Transport for Ireland www.transportforireland.ie

Scéim um Fhoilsiú

Tá Scéim um Fhoilsiú ullmhaithe ag ÚNI de réir Alt 8 den Acht. Soláthraítear leis an Scéim faisnéis chuimsitheach maidir leis na róil, na feidhmeanna agus na cineálacha taifead agus faisnéise atá ag an ÚNI.

Iarratas um Shaoráil Faisnéise a dhéanamh

Chun Iarratas um Shaoráil Faisnéise a dhéanamh, ní mór duit:

  • é a dhéanamh i scríbhinn ar an ríomhphost nó sa phost
  • a léiriú go soiléir go bhfuil an t-iarratas á dhéanamh faoin Acht um Shaoráil Faisnéise.
  • bheith chomh sonrach agus is féidir agus cur síos á dhéanamh agat ar d’iarratas chun go mbeidh foireann ÚNI ábalta d’iarratas a phróiseáil.

Nuair a bheidh tú críochnaithe, ba cheart duit d’iarratas um Shaoráil Faisnéise a sheoladh:

Ar an ríomhphost: foi@nationaltransport.ie
Sa phost: Aonad Saorála Faisnéise
An tÚdarás Náisiúnta Iompair
Teach Mhargadh an Fhéir
Margadh na Feirme
Baile Átha Cliath 7
D07 CF98

Más mian leat, is féidir leat foirm iarratais SF a chomhlánú atá ar fáil i mBéarla nó i nGaeilge agus í a sheoladh chugainn. Ní gá duit an fhoirm sin a úsáid chun iarratas a dhéanamh, áfach.

Amlíne le haghaidh cinntí

Is gnách go dtugtar freagra ar iarratais SF laistigh de 4 seachtaine óna bhfáil.

Muirir

Déantar forail in Alt 27 den Acht um Shaoráil Faisnéise 2014 maidir le táillí agus muirir. Níl aon táillí i gceist má bhaineann an t-iarratas le rochtain ar do thaifid phearsanta.

Is iad seo a leanas na táillí reatha ar iarratais neamhphearsanta:

Cineál iarrata nó iarratais Táille chaighdeánach* Táille laghdaithe**
Iarratas tosaigh ar thaifead Saor in aisce Saor in aisce
Athbhreithniú inmheánach €30 €10
Athbhreithniú a dhéanann an Coimisinéir Faisnéise €50 €15
Iarratas ar leasú ina bhfuil faisnéis mhícheart Saor in aisce Saor in aisce
Iarratas ar chúiseanna le cinneadh a théann i gcion ar dhuine aonair Saor in aisce Saor in aisce

* Níl aon táillí i gceist i gcás ina ndéanann tú achomharc in aghaidh cinneadh táille nó éarlais a ghearradh, nó táille nó éarlais de mhéid sonrach. Ar ais chuig an tábla.

** Tá táillí laghdaithe i bhfeidhm maidir le sealbhóirí cárta leighis agus a gcleithiúnaithe. Tá siad i bhfeidhm freisin maidir le tríú páirtithe a dhéanann achomharc in aghaidh cinneadh a gcuid faisnéise a eisiúint ar fhorais a bhaineann le leas an phobail. Ar ais chuig an tábla.

Muirir as taifid a chuardach, a aisghabháil agus a chóipeáil

Féadfaidh ÚNI táillí a ghearradh as an am a chaitear chun taifid a aimsiú agus a aisghabháil, agus as aon chostais chóipeála a thabhaíonn sé chun a t-ábhar a iarradh a sholáthar duit. Ní dócha go gcuirfear aon táillí i bhfeidhm maidir le taifid phearsanta, ach amháin nuair a bhíonn líon mór taifead i gceist.

Más €100 nó níos lú an costas as cuardach, aisghabháil agus cóipeáil, ní bheidh aon táille i gceist. Má bhíonn an táille níos mó ná €100, beidh táillí iomlána i bhfeidhm, ach ní féidir níos mó ná €500 a ghearradh ort.

Má bhíonn an costas measta as cuardach, aisghabháil agus cóipeáil níos mó ná €700, féadfaidh an comhlacht um Shaoráil Faisnéise diúltú d’iarratas a phróiseáil, mura ndéanann tú athbhreithniú ar d’iarratas chun na táillí cuardaigh, aisghabhála agus cóipeála a ísliú faoin teorainn sin.

Cineál táille Táille chaighdeánach
Taifid a chuardach agus a aisghabháil €20 san uair
Fótachóipeáil 4 cent in aghaidh na bileoige
CD-ROM ina bhfuil cóip de dhoiciméid €10
Radagraf (X-gha) ina bhfuil doiciméid chóipeáilte €6

Tá míniú ar na táillí  ar foi.gov.ie.

Díolúintí

Dearbhaítear leis an Acht um Shaoráil Faisnéise ceart gach duine rochtain a fháil ar fhaisnéis oifigiúil a mhéid is féidir.  Chun gur féidir gnó an Rialtais a sheoladh i gceart, áfach, lena n-áirítear leasanna tríú páirtithe a dhéileálann leis an Rialtas a chur san áireamh, déantar foráil leis an Acht nach gá cineálacha áirithe faisnéise a eisiúint i gcásanna áirithe, lena n-áirítear taifid orthu seo a leanas:

  • Cruinnithe rialtais;
  • Forghníomhú an dlí agus slándáil;
  • Faisnéis rúnda agus faisnéis atá íogair ó thaobh na tráchtála de; agus
  • Nithe a chuimsítear in achtacháin áirithe a gceadaítear neamhnochtadh taifead.

Athbhreithniú Inmheánach

Féadfaidh tú achomharc a dhéanamh in aghaidh cinneadh ÚNI ar iarratas SF trí úsáid a bhaint as na sonraí teagmhála céanna agus atá thuas.

Is éard atá i gceist leis an bpróiseas athbhreithnithe inmheánaigh go ndéanfaidh ball foirne ar leibhéal níos sinsearaí ná an te a rinne an bunchinneadh athbhreithiú ar an ábhar, ar féidir leis nó léi an bunchinneadh a leasú.

Ba cheart iarratas ar athbhreithniú inmheánach a dhéanamh laistigh de 4 seachtaine ó dháta ár bhfreagra de ghnáth (is féidir achomhairc dhéanacha a cheadú i gcúinsí áirithe).

Gearrfar táille €30 (€10 do shealbhóirí cárta leighis) ar an gcineál sin achomhairc. Níl aon táille ar iarratais ar Athbhreithniú Inmheánach maidir le:

  • faisnéis phearsanta a bhaineann leatsa amháin, nó
  • cinneadh táille nó éarlais a ghearradh.

Achomharc chun Oifig an Choimisinéara Faisnéise

Mura bhfuil tú sásta leis an gcinneadh i ndiaidh phróiseas an Athbhreithnithe Inmheánaigh, féadfaidh tú achomharc chun Oifig an Choimisinéara Faisnéise a dhéanamh i scríbhinn.

Gearrfar táille €50 (€15 do shealbhóirí cárta leighis) ar an gcineál sin iarratais Níl aon táille ar achomharc chun Oifig an Choimisinéara Faisnéise maidir le:

  • faisnéis phearsanta a bhaineann leatsa amháin, nó
  • cinneadh táille nó éarlais a ghearradh.

Is féidir leat d’achomharc chun Oifig an Choimisinéara Faisnéise a dhéanamh:

Trína suíomh gréasáin https://www.oic.ie/apply-for-a-review/what-we-can-review/
Sa phost: Oifig an Choimisinéara Faisnéise
6 Ardán Phort an Iarla
Baile Átha Cliath 2
D02 W773

 

Tá tuilleadh sonraí teagmhála agus faisnéise faoi Oifig an Choimisinéara Faisnéise ar shuíomh gréasáin Oifig an Choimisinéara Faisnéise (OCF) www.oic.ie. Is féidir leat teagmháil a dhéanamh leo:

Ar an nguthán 01 639 5689
Ar an ríomhphost info@oic.ie

 

Loga um nochtadh SF

Faoi Alt 48 den Acht um Shaoráil Faisnéise, tá dualgas ar chomhlachtaí aird a thabhairt ar aon Chód Cleachtais um Shaoráil Faisnéise arna fhoilsiú ag an Aire.

Coinníonn agus foilsíonn an ÚNI loga d’iarratais SF a fhaightear agus an cinneadh a dhéantar maidir le gach iarratas, ach amháin i ndáil le hiarratais ar rochtain ar fhaisnéis phearsanta.

Tuilleadh Faisnéise

Tá tuilleadh faisnéise maidir le Saoráil Faisnéise ar fáil uathu seo a leanas:

Is féidir teagmháil a dhéanamh leis an Oifigeach um Shaoráil Faisnéise, Dermot O’Gara, ar an nguthán ag 01 879 8300 nó arfoi@nationaltransport.ie

Tabhair do d’aire le do thoil go bpróiseálfaidh an ÚNI aon sonraí pearsanta a sholáthróidh tú dúinn de réir ár bhFógra Cosanta Sonraí